Η Δημοκρατία στο Σάμερχιλ

Επίκαιρο το βιντεάκι για τον Δημοκρατικό τρόπο λήψης αποφάσεων στο Αντιαυταρχικό Σχολείο Σάμερχιλ. Το σχολείο θρύλος που ίδρυσε ο A.S.Neel.
Επίκαιρο όχι μόνο ως προς το σχόλιο της προηγούμενης καταχώρησης, σχετικά με τον Δημοκρατικό τρόπο λήψης συλλογικών αποφάσεων, αλλά και ως προς την έναρξη του σχολικού έτους. Δυστυχώς στις μέρες μας καταντήσαμε να συζητάμε τα προβλήματα της παιδείας μας εντελώς επιδερμικά, προβάλλοντας κυρίως τις ελλείψεις της υλικοτεχνικής υποδομής, λες και τον καιρό που αυτή ήταν σε πολύ χειρότερο χάλι από την σημερινή, δεν υπήρχε παιδεία, θα έλεγα πολύ καλύτερη από την σημερινή, η οποία σήμερα σχεδόν ταυτίστηκε με την εξειδίκευση προς ίδιον όφελος και χωρίς καμία σύνδεση με την ανταποδοτικότητα στην ίδια την κοινωνία που την δημιούργησε και την χρηματοδοτεί. Σπούδαζα τότε, στο τέλος της δικτατορίας, στην ΑΣΕΤΕΜ για καθηγητής Τεχνικών Σχολών, όταν ανακάλυψα τον Neel με το Summerhill , και τον Τολστόη, με το σχολείο του την Σταγιέρα Πολιάνα αλλά και (τι έκπληξη!) τον Δελμούζο και τον Σαράτση με το Λύκειο Θηλέων Βόλου επί Βενιζέλου. Ήταν για μένα και τα τρία αυτά παραδείγματα φωτεινοί φάροι που μου έδειξαν τον δρόμο και νοηματοδότησαν όλες τις επόμενες επιλογές μου στον χώρο της παιδείας που υπηρέτησα για 10 χρόνια (1974-1984) ως μόνιμος καθηγητής στην μεταχουντική Κέρκυρα. Φυσικά οι πιέσεις αφόρητες και οι ψευδείς κατηγόριες, του τότε Δεσπότη εναντίον μου, χειρότερες κι από του... Ρωχάμη!! Ο Δελμούζος τουλάχιστον είχε στήριγμα μεγάλες προσωπικότητες στην περίφημη δίκη του Ναυπλίου. Στους ελάχιστους, δυστυχώς, που γνωρίζουν να διακρίνουν το τεράστιο πρόβλημα της κοινωνικής μας παθογένειας, είναι καταφανές και πρόδηλο ότι η παιδεία είναι στην ρίζα του κακού. Βασικό στοιχείο αυτής της παθογένειας η Δημοκρατία. Μια έννοια που χρειάστηκαν αμέτρητοι αιώνες ως που να την ανακαλύψει ο άνθρωπος στην κορύφωση της πολιτισμικής του λάμψης. Μία έννοια με εκπληκτικές προεκτάσεις, όπως ο σεβασμός της αντίθετης άποψης, το πνεύμα της αμφισβήτησης ενάντια στην πίστη, ο σεβασμός των μειονοτήτων, της Δικαιοσύνης, της ελεύθερης σκέψης, του ανθρωπισμού κ.λ.π. κ.λ.π. Μία έννοια και μία γιγάντια κατάκτηση του ανθρώπινου πνεύματος, χωρίς την οποία θα είμαστε ακόμη στην εποχή των σπηλαίων και της ανθρωποφαγίας. Μία σημαντική παρατήρηση: Και τα τρία πρότυπα εκπαιδευτήρια που προανάφερα ήταν ιδιωτικές πρωτοβουλίες που έλαμψαν σε εποχές και χώρες με αποσαθρωμένο Δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Αν λειτουργούσαν όλα τα σχολεία όπως το Σάμερχιλ και όλα τα παιδιά είχαν την ίδια δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά, τότε είναι σίγουρο ότι καθόλου δεν θα ενδιέφερε αν αυτά τα σχολεία ήταν Δημόσια ή Ιδιωτικά. Να λοιπόν πως και στον τομέα της Παιδείας ισχύει το ίδιο όπως σε άλλους τομείς (π.χ. Τεχνολογία, Οικονομία κ.λ.π.). Το βασικό ποιοτικό τους χαρακτηριστικό δεν είναι το θεσμικό καθεστώς λειτουργίας, αν δηλαδή η Παιδεία είναι Ιδιωτική ή Δημόσια, αλλά αν είναι Παιδεία ή οτιδήποτε άλλο. Ούτε εγκλωβισμένη μπορεί να υπάρξει Παιδεία στα πλαίσια του κρατικού μηχανισμού, ούτε ξεκομμένη από την κοινωνία, στο μάταιο και αυτοκαταστροφικό κυνήγι της ατομικής ανέλιξης, όπως οι κερδοσκοπικοί επιχειρηματικοί όμιλοι την θέλουν. Το αιώνιο ζήτημα είναι η Κοινωνικοποιημένη Παιδεία όπου και όταν αυτή βρει γόνιμο έδαφος. Στην χώρα μας δυστυχώς αυτή η Παιδεία τείνει να εκλείψει, παρόλο που δεν θα σβήσει ποτέ, όπως η ιστορία μας εγγυάται. Τιμή και δόξα λοιπόν σε όλους τους εκπαιδευτικούς που μέσα από ένα σαθρό εκπαιδευτικό σύστημα (Ιδιωτικό ή Δημόσιο) δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους φυλάττοντες Θερμοπύλες. Τιμή και δόξα σε κάθε πολίτη που μέσα σε ένα κλίμα έντονης αμφισβήτησης των Δημοκρατικών θεσμών, δίνει την μάχη του έστω και μόνος, ως άλλος Δον Κιχώτης, υφιστάμενος συνήθως την χλεύη και την περιφρόνηση του γραφικού, του ρομαντικού, του απροσάρμοστου.